© Historisch Documentatiecentrum Marinebedrijven
Monumenten en kunstwerken op de Rijkswerf Willemsoord.
Het beeld “Redder met kind”.
Aan de muur van het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers in Den Helder, aan de zijde van de zuidstraat, bevindt zich een kunstwerk dat een mansfiguur met een kind op de schouder uitbeeld. Het kunstwerk is tegen de muur van het reddingmuseum bevestigd. Het kunstwerk heeft officieel geen naam, maar door de Helderse bevolking is het onder meer “Redder met kind” en “Man met kind op schouder” genoemd. In het vervolg van dit artikel zal de naam “Redder met kind”aangehouden worden. Het kunstwerk heeft zich niet altijd op de muur van het “Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers” bevonden. Vanaf 1964 tot aan de sloop van het politiebureau in 1998, bevond het kunstwerk zich aan de zijgevel van het voormalige politiebureau en brandweerkazerne aan de Prins Hendriklaan. De gemeente Den Helder had een opdracht uitgeschreven om voor het nieuwe gebouw van politie en brandweer en de gemeente afdeling Sociale zaken aan de Prins Hendriklaan en Polderweg een viertal kunst- werken te vervaardigen met het thema dienstbaarheid en redden. De opdracht werd gegund aan de kunstenares, Maria van Everdingen. In 1964 kwamen de kunstwerken gereed en bestonden naast een haan, uit een redder, een politieagent (?) met een kind op zijn schouder en twee figuren die een mand dragen. De haan op de brandweerkazerne is eerder al verhuisd van de Prins Hendriklaan naar de Polderweg en later naar de Brandweerkazerne op de Bastiondreef, waarmee dit behouden blijft. Maria Johanna van Everdingen, geboren 22 december 1913, was een dochter van prof. dr. Ewoud van Everdingen en Maria Johanna Pronk. Haar vader was hoofddirecteur van het KNMI in De Bilt. Maria volgde een opleiding aan de Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam en was leerling van onder anderen Jan Bronner. Ze had gekozen voor de grafische richting, maar richtte zich daarna op het beeldhouwen. Ze ging naar de kunst- academie in Wenen om haar studie voort te zetten, maar brak haar opleiding af toen Adolf Hitler in 1938 Oostenrijk binnenviel. Halverwege de vijftiger jaren pakte ze het beeldhouwen weer op. In 1958 keerde Van Everdingen terug naar Nederland, waar ze vanaf 1965 in Friesland woonde. Zij heeft tal van beelden op haar naam staan. Haar beelden zijn figuratief en uitgevoerd in steen of brons. Zij is overleden op 30 juni 1985. Toen het politiebureau op de Prins Hendriklaan te Den Helder in 1998 werd gesloopt, dreigde het beeld “Redder met kind” vernietigd te worden. Dat het beeld gered werd is te danken aan de Fa. Boy Limmen uit Schagen. Deze wist het beeld netjes van de muur te halen voordat de sloper zijn gang ging. Er was echter geen nieuwe bestemming voor het beeld bedacht door de gemeente Den Helder en zo besloot men het beeld voorlopig op te bergen. Het slopersbedrijf van Boy Limmen zorgde belangeloos voor het transport van de drie delen naar een loods op de oude rijkswerf Willemsoord. Hier heeft het beeld jaren gelegen. Na een aantal jaren werd door de gemeente besloten de zorg en eigendom van het beeld aan het Reddingmuseum Dorus Rijkers over te dragen. Hoewel deze het beeld aanvaarden zaten ze er wel mee. Het beeld is 3,80 meter hoog en plaatsing aan een muur was niet eenvoudig. Nadat de plek was bepaald bleek dat er aan de binnenkant van het museum een wand moest worden verwijderd om het beeld van binnen uit aan de buitenmuur te kunnen vastzetten. Nadat het beeld geplaatst was moest deze binnenwand weer geplaatst worden. Dankzij de “Vrienden van het Reddingmuseum”, die de kosten voor herplaatsing voor hun rekening namen, de zelfwerkzaamheid van de museumvrijwilligers en toezeggingen en hulp van Helderse ondernemingen zoals aannemingsbedrijf Van der Wal, de Helderse Beton Centrale en de firma Goovers die gratis of tegen een geringe prijs materialen ter beschikking stelden, kon het werk uitgevoerd worden. Het beeld werd onthuld op vrijdag 15 april 2011. De onthulling werd verricht door de voorzitter van de “Vrienden van het Reddingmuseum”, Dick van Walsem. Ook twee nichten (Marianne Bouma-Wiebols en Joline Wiebols) van de in 1985 overleden kunstenares waren aanwezig. De twee nichten van de kunstenares lieten weten blij te zijn dat het werk weer een mooie plek heeft gekregen. Een aantal jaren geleden zijn ze begonnen met het inventariseren van het werk van hun tante, want het was niet duidelijk waar alle werken waren. “Toen zijn we ook in Den Helder gekomen en hebben we onze naam en adresgegevens achtergelaten, met het verzoek ons te informeren op het moment dat er iets met het beeld zou gebeuren. Het is dan ook erg prettig dat we hierbij mogen zijn.” aldus de twee nichten. Ook bij deze onthulling is geen naam aan het beeld gegeven, maar de naam “Redder met kind” is de naam die over het algemeen het meest gebezigd wordt in Den Helder. In de literatuur wordt ook wel “Man met kind op schouder” gebruikt. Het bordje dat na de onthulling van het kunstwerk werd onthuld, toont ook geen naam. “Naar de wens van de familie”, liet de voormalig directeur van het museum, Henk Stapel, weten. De nichten gaven aan dat het juist mooi is als iedereen zelf een verhaal bij het werk kan bedenken, een naam beperkt de fantasie. “Maar het idee erachter is een vertegenwoordiger van de maatschappij”, aldus Marianne Bouma-Wiebols. “Waarbij de maatschappij een beschermende functie heeft, vandaar het kind.”